จีน เดินหน้า ขยาย ยุทธศาสตร์ทางทะเล สู่ พื้นที่ขั้วโลกเหนือ ด้วยโครงการ “เส้นทางสายไหมขั้วโลก” หรือ Polar Silk Road (PSR) ซึ่งถือเป็นส่วนต่อขยายของโครงการสายแถบ และเส้นทาง (Belt and Road Initiative: BRI) ที่มีเป้าหมายเชื่อมโยงเอเชียกับยุโรป ผ่านเส้นทางเดินเรือในมหาสมุทรอาร์กติก โครงการนี้ สะท้อนให้เห็นถึงความพยายามของจีน ในการเปิดเส้นทางการค้าทางทะเลใหม่ที่ทั้งรวดเร็ว ประหยัดพลังงาน และลดความเสี่ยงจากสถานการณ์ภูมิรัฐศาสตร์ที่เปลี่ยนแปลงไป
แนวคิดของ Polar Silk Road ปรากฏในเอกสารสมุดปกขาว เรื่องนโยบายอาร์กติกของจีน ที่เผยแพร่เมื่อเดือนมกราคม 2018 โดยรัฐบาลจีนระบุว่า “อาร์กติก คือ แนวรบใหม่ของความร่วมมือระหว่างประเทศ” และการพัฒนาเส้นทางเดินเรือผ่านทะเลน้ำแข็งจะช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจสีฟ้า (Blue Economy) และการพัฒนาอย่างยั่งยืนของภูมิภาค
ล่าสุด สำนักข่าว Reuters รายงาน ว่า เมื่อวันที่ 14 ตุลาคม ที่ผ่านมา เรือบรรทุกตู้คอนเทนเนอร์ “อิสตันบูล บริดจ์” (Istanbul Bridge) ของบริษัท Sea Legend Line เดินทางจากท่าเรือหนิงป่อ–โจวซาน มณฑล เจ้อเจียง ไปยังท่าเรือเฟลิกซ์สโตว์ของสหราชอาณาจักร ผ่านเส้นทางอาร์กติกเป็นครั้งแรก โดยใช้เวลาเพียง 20 วัน ซึ่งเร็วกว่าการเดินทางผ่านคลองสุเอซถึงครึ่งหนึ่ง เส้นทางใหม่นี้ยังช่วยลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ ได้ราว 50% และประหยัดต้นทุนพลังงานอย่างมีนัยสำคัญ ถือเป็นก้าวสำคัญที่เปลี่ยนแปลงโครงสร้างการขนส่ง ระหว่าง จีนกับยุโรป
ผู้เชี่ยวชาญจากมหาวิทยาลัย Fudan University วิเคราะห์ ว่า เส้นทางนี้ยังช่วยลด “ความเสี่ยงเชิงภูมิรัฐศาสตร์” ที่เคยจำกัดการขนส่งสินค้าของจีนในเส้นทางตอนใต้ เช่น ช่องแคบมะละกา หรือคลองสุเอซ อีกทั้ง ยังเหมาะสำหรับสินค้าที่ต้องการการควบคุมอุณหภูมิ เช่น แบตเตอรี่ลิเธียม ยานยนต์ไฟฟ้า และผลิตภัณฑ์พลังงานแสงอาทิตย์ ซึ่งเป็นสินค้าหลักในเศรษฐกิจพลังงานสะอาดของจีน
รายงานของ RAND Corporation 2025 ระบุ ว่า เส้นทางสายไหมขั้วโลก ไม่ได้เป็นเพียงเส้นทางขนส่งเท่านั้น แต่เป็น “ยุทธศาสตร์ Soft Power” ของจีนผ่านความร่วมมือทางวิทยาศาสตร์ และเศรษฐกิจกับประเทศต่าง ๆ
ในช่วงทศวรรษ ที่ผ่านมา จีน ได้เข้าร่วมโครงการพลังงานขนาดใหญ่ในเขตอาร์กติกของรัสเซีย เช่น Yamal LNG Project ซึ่งมีกำลังผลิตก๊าซธรรมชาติของเหลวกว่า 16.5 ล้านตันต่อปี และถือเป็นโครงการพลังงานขั้วโลกที่ใหญ่ที่สุดในโลก โดยมีการร่วมทุนจาก บริษัทน้ำมันแห่งชาติจีน (CNPC) และ Silk Road Fund ที่ช่วยตอบโจทย์ความมั่นคงด้านพลังงานของจีน และช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจในภูมิภาคอาร์กติก นอกจากนี้ ยังมีโครงการนำร่องความร่วมมือระหว่างบริษัทจีนอย่าง Huawei Alibaba และ SF Express กับภาคเทคโนโลยีของเอสโตเนีย เพื่อพัฒนาเส้นทางขนส่งสินค้าอีคอมเมิร์ซในภูมิภาคบอลติก เป็นต้น
เส้นทางสายไหมขั้วโลก (Polar Silk Road) จึงเป็นการเชื่อมโยงเส้นทางขนส่งยุคใหม่ ที่จะเปลี่ยนโฉมภูมิทัศน์การขนส่งสินค้าทางทะเลของโลกในศตวรรษที่ 21 ทั้งในมิติของเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม และภูมิรัฐศาสตร์ อย่างยั่งยืน
บทความ : ประวีณมัย บ่ายคล้อย / ภาพ : Courtesy of Ningbo Zhoushan Port
TAG : 0 0 Google +0 เขียนเมื่อ : ศุกร์ 17 ตุลาคม 2568 18:33:59 เข้าชม : 1687992 ครั้ง
